Dr. Aleksandar Antović, specijalist interne medicine i medicinski direktor Bio Save Fondacije, odgovorio je na nekoliko pitanja i riješio nedoumice budućih roditelja o matičnim stanicama, iz pogleda roditelja troje dece i liječnika.
Šta je Vas osobno uvjerilo da povjerujete u moć matičnih stanica? Do kakvih ste zaključaka došli informirajući se kao liječnik i kao roditelj?
Matične stanice iz pupkovine, uz jako lijepu sadašnjost u kojoj se liječi više od 100 bolesti, predstavljaju i ulog u budućnost u kojoj će, siguran sam, biti moguće liječiti veliki broj bolesti i stanja.
Današnja medicina poznaje kiruršku terapiju i terapiju lijekovima, a u posljednjih nekoliko godina sve se više priča o regenerativnoj medicini u kojoj se upravo koriste matične stanice. To je personalizirana medicina koja najbolje odgovara pacijentu koji je prima i samim time budućnost medicine.
Posljednjih godina velike farmaceutske kuće pokušavaju napraviti personalizirane lijekove koji bi savršeno odgovarale pacijentu koji ih prima, s najboljim terapijskim efektom, a bez neželjenih efekata koje svaki lijek nosi. Matične stanice iz pupkovine su nešto što nam priroda daje, a omogućava nam upravo tu personaliziranu medicinu, to jest primjenu terapije na način koji najbolje odgovara pacijentu.
Ja sam za svoju djecu pohranio matične stanice i osigurao svojoj obitelji zdravstvenu budućnost. Pridružite mi se.
Što su matične stanice?
One su izvor svih stanica tijela, a ova sposobnost regeneracije oštećenih tkiva čini ih jedinstvenima u medicini. One su zapravo stanice od kojih je nastao ceijeli organizam i koje su ostale kao neki izvor rezerve, a možemo ih prikupiti iz pupkovine jedino u trenutku porođaja.
U stvaranju i djelovanju našeg tijela sudjeluje više milijuna stanica. Sve one imaju svoju funkciju i ulogu, tj. specijalizirane su za funkcioniranje određenog dijela organizma (unipotencija). Upravo po ovome se razlikuju matične stanice od ostalih stanica tijela. One su nespecijalizirane i mogu se transformirati u bilo koji drugi tip stanica (pluripotencija) u organizmu koji je uništen tijekom procesa starenja, bolesti, povreda i sl.
Gdje možemo naći matične stanice?
Matičnih stanica ima kako u pupkovini, tako i u odraslom organizmu. Također je moguće i od unipotentnih diferenciranih stanica napraviti matične stanice.
Postavlja se pitanje zašto bismo ih onda čuvali i zamrzavali na rođenju?
Glavni razlog je pluripotencija i nezrelost matičnih stanica iz pupkovine. To su stanice sa starošću 0 dana, bez utjecaja vanjske sredine koji prolaze sve stanice iz organizma odrasle jedinke i s mogućnošću diferencijacije u bilo koje tkivo.
Postoji li razlika u primjeni matičnih stanica iz koštane srži, zuba ili pupkovine?
Matične stanice iz koštane srži se redovito koriste u terapiji krvnih oboljenja i mogu se diferencirati samo u stanice krvi. Najnovija istraživanja su pokazala da je postotak diferencijacije matičnih stanica iz pupčkovine u tkivo i organe mnogo veći u uspoređenju s postotkom diferencijacije matičnih stanica iz masnog tkiva ili zuba.
Matične stanice iz pupkovine su pokazale daleko manji broj odbacivanja transplantata jer upravo zbog svoje nezrelosti, u značajno manjem broju slučajeva izazivaju takozvanu "graft versus host" reakciju, tj. reakciju odbacivanja transplantiranog tkiva. To je velika prednost u odnosu na druge izvore matičnih stanica.
Krv iz pupkovine Vašeg djeteta ima jedinstvene prednosti u odnosu na matične stanice iz koštane srži. One su mlađe, mnogo vitalnije i nisu bile izložene faktoru okoline. Ali, sačuvati krv iz pupkovine svoga djeteta možete samo jednom u životu - na porođaju.
A primjena indukovanih matičnih ćelija?
To su matične ćelije dobijene iz već diferenciranog tkiva. Kao prvo, taj proces je izuzetno skup i sprovodi se samo u istraživačke svrhe. Sledeći problem je da se te ćelije jako teško ponovo diferenciraju u određena tkiva (samo 1% dobijenih ćelija se diferencira). I na kraju pokazano je da tako dobijene diferencirane ćelije veoma rano ulaze u takozvanu senecense fazu, to jest stare daleko brže od normalnih ćelija koje se nalaze u tkivu čoveka. Zbog toga je terapija tim ćelijama isključivo eksperimentalna.
Osnovne karakteristike matičnih ćelija iz krvi pupčane vrpce su?
Dr Antović je nabrojao nekoliko njih:
- Obzirom da se uzimaju pri rođenju, one nisu prošle proces starenja čoveka. Stare su svega 9 meseci, te su zaštićene od bilo kakvih spoljnih uticaja. Uz to, obezbeđuju mnogo brže lečenje.
- One “znaju” pronaći bolesne ćelije i tkiva tela i pokrenuti proces lečenja. One imaju neograničeni potencijal diferenciranja u druge tipove ćelija odrasle osobe.
- Primarnim tipom matičnih ćelija iz krvi pupčane vrpce mogu se izlečiti mnoga po život opasna oboljenja.
- Krv iz pupčane vrpce Vaše bebe ima jedinstvene prednosti u odnosu na matične ćelije iz koštane srži. One su mlađe, mnogo vitalnije i nisu bile izložene faktoru okoline. Uz to, sačuvati krv iz pupčane vrpce Vaše bebe možete samo jednom u životu - na porođaju.
